Duurzaamheid

Apologie op de reactie van GroenLinks op de Europese oplossing.

Allereerst, voordat ik inga op de argumenten en aangedragen gegevens van GroenLinks, wil ik iets zeggen over wat, naar mijn mening, onvoldoende is doorgedrongen, namelijk over wát voor soort plan dit is. Het is geen milieuplan, ook al is het resultaat van het uitvoeren van dit plan een werkelijk schoon milieu, omdat alle fossiele brandstoffen vervangen worden door duurzame energie. Het is geen technisch plan, omdat alle gebruikte technieken reeds bestaan. Het is ook geen economisch plan, ondanks dat de uitvoering van dit plan een zeer langdurige economische hoogconjunctuur veroorzaakt. Het is een politiek plan, want alle beslissingen, die nodig zijn voor het uitvoeren van dit plan, zijn politieke beslissingen. Het is een plan die bestuurders van het land, in dit geval een verzameling van landen, die hopelijk eens één land worden, namelijk de Europese Unie, zullen moeten uitvoeren, of aan zich voorbij laten gaan. Daarom ook heb ik dit plan gezonden aan de politieke top in Nederland, in de hoop dat zij van het voorzitterschap van de EU gebruik zouden maken om het op de politieke agenda te zetten. 

Het is een politiek plan, maar uiterst noodzakelijk voor ons overleven en/of het behoud van onze welvaart, zoals ik verderop hoop aan te tonen. Want zie, de fossiele brandstoffen warmen niet alleen de aarde op, hun giftige bestanddelen vergiftigen niet alleen de aarde, maar zij zijn ook aan het op raken. Afhankelijk van het optimisme van deskundigen wordt de reeds aangetoonde voorraden geschat op hoogstens 20 tot 50 jaar, voordat zij volledig op zullen zijn. Nog afgezien van terroristische acties, met de snel groeiende energie behoeften van landen als China en India, die samen ongeveer eenderde van de wereldbevolking hebben, is het niet onwaarschijnlijk dat er reeds eerder een schrijnend tekort aan fossiele brandstoffen zal ontstaan dan dat de deskundigen inschatten. Er zijn echter experts die grote tekorten verwachten in de komende paar jaar, maar in ieder geval vóór 2010. De overgang naar een volledig op duurzame energie gebaseerde economie moet tóch een keer gemaakt worden. Het is nu nog tijd om het te doen zonder grote sociale onrust en een ontwrichting van onze samenlevingen. Want als in onze aan energie verslaafde maatschappij een groot tekort aan energie zal ontstaan, dan resulteert dit in een ontwrichting van de samenleving, die zonder twijfel vertaald zal worden in grote maatschappelijke onrust. Neem het volk het brood en de spelen af en een opstand is het gevolg. Bovendien worden nu de gevolgen van enkele honderden jaren van het gebruik van fossiele brandstof voor iedereen zichtbaar. De klimatologische veranderingen kunnen nu wellicht nog gedeeltelijk ongedaan worden gemaakt, maar over pakweg tien of twintig jaar veel moeilijker dan nu. Wij mensen hebben in feite geen keus, wij móeten volledig overschakelen op duurzame energie en nu kan het nog zonder tekorten en maatschappelijke ontwrichting van onze samenleving. Na het overschakelen op duurzame energie hebben wij de energievoorziening niet alleen voor de komende eeuwen, maar voor de komende millennia veilig gesteld. Vandaar mijn politieke plan, waarvan de uitvoering afhangt van de beslissingen van de politieke beleidsmakers. 

GroenLinks heeft mij haar Delta-plan duurzame energievoorziening en haar 100.000 banen plan doen toekomen, alsmede enig commentaar in een e-mail. Mijn apologie zal hierop ook verder gebaseerd zijn. U stelt in uw e-mail dat er altijd meerdere energiedragers naast elkaar zullen blijven bestaan. Dat op zich bestrijd ik niet. De Europese oplossing voorziet echter in een hoofdenergiedrager, waterstof, naast een aantal andere minder belangrijke energiedragers. Hierbij ga ik voortdurend uit van het volledig afschaffen van het gebruik van fossiele brandstoffen en een volledig overstappen op duurzame energie. Mijn plan heeft zich dan ook geconcentreerd op deze hoofdenergiedrager. Want de meeste duurzame energie kán alleen maar worden opgewekt in de vorm van elektriciteit. Elektriciteit kan echter niet gemakkelijk bewaard worden. Wel kan een beperkte hoeveelheid in elektrolyse vorm bewaard worden, maar voor de gigantische hoeveelheden, die nodig zijn om al de fossiele brandstoffen te vervangen, is deze vorm veel te duur en niet voldoende voorradig. Daarom is er een veilige, stabiele en goedkope wijze van energieopslag nodig. Dat is gevonden in de vorm van waterstof. Deze kan de tijd en de plaats van opwekking van energie en het moment van gebruik van energie heel goed overbruggen. 

U heeft terecht in uw Deltaplan het gebruik van methaan gas aanbevolen. Voor mij is het ook een raadsel waarom dit nog niet op grote schaal wordt toegepast. Door gebruik van dit gas, mits op duurzame wijze verkregen, worden immers twee problemen tegelijk uit de wereld geholpen. Op de eerste plaats is methaan gas een bron van schone energie, die geen bijdrage levert aan de opwarming van de aarde. Op de tweede plaats helpt zij het mestoverschot teniet te doen. Wat over blijft is namelijk mest, die gedroogd, eventueel de verschillende soorten van mest voor verschillende toepassingen in de landbouw gemengd en tot korrels geperst, de kunstmest kan vervangen. Omdat deze organische mest rijker aan inhoud is dan kunstmest, put zij de bodem ook niet of minder uit. En deze mest kan gemakkelijk vervoerd, verkocht en door de boeren gebruikt worden door heel Europa en de rest van de wereld. U heeft hier een punt, wat u als omissie in mijn plan kan zien. 

Maar zowel in mijn plan als in uw Delta plan is het gebruik van organische olie buiten beschouwing gebleven. Wanneer ongeveer twee procent van het landoppervlak van de EU beplant zou worden met oliehoudende zaden (bijvoorbeeld koolzaad), dan kan deze olie alle dieselolie vervangen. Bovendien kunnen de resten van deze planten, na oliewinning, dienen als veevoer. Er zijn twee nadelen: de prijs en de geur. De kostprijs van deze biologische olie ligt hoger dan de kostprijs van diesel. Ook de geur is een nadeel, zou deze olie in alle vervoermiddelen over de weg, die nu op diesel rijden, worden toegepast, dan zouden onze steden doorlopend geuren naar een oliebollenkraam. Maar het kan wél dienen als overgangsmaatregel. Bovendien kunnen schepen er wel op varen zonder de nadelen van geur, omdat die snel genoeg zal verwaaien. Schepen varen nu eenmaal niet of nauwelijks in steden. Door met belastingmaatregelen de dieselolie duurder te maken dan natuurlijke olie en die weer duurder dan waterstofgas, kunnen de mensen er toe worden overgehaald om op de duur op waterstofgas te gaan rijden, die reukloos is. Intussen kunnen echter de bestaande vervoermiddelen tot hun natuurlijk einde gebruikt blijven worden, zonder een verdere toename van de luchtvervuiling, dus met duurzame brandstof. Voor treinen, binnenvaart en zeescheepvaart kan dit enkele tientallen jaren duren, omdat die meestal voor lange perioden worden geïnvesteerd. 

In uw Deltaplan bent u zeer bescheiden in de toepassing van zonnecellen voor elektrische energie winning. Het is onmogelijk om volledig op duurzame energie over te schakelen, wanneer er maar 4 m²         per dak aan zonnecellen worden gerealiseerd. Ik ga uit van een andere berekening. Elk dak van een gewoon huis heeft een oppervlak van 40 m² tot ongeveer 70 m². Niet het gehele dak zal kunnen worden belegd. Rekening moet worden gehouden met dakvensters, schoorstenen, dakkapellen enzovoorts. Daarom ga ik uit van gemiddeld 30 m² per dak. Ook ga ik uit van vijf miljoen gewone woningen. Dat geeft, enkel op gewone woonhuizen een oppervlak voor zonnecellen van 150 miljoen m². Daarbij komen nog de daken van fabrieken, hallen, kantoorgebouwen, flatgebouwen en de ruimte langs snelwegen, om de geluidsschermen nuttig te maken. Gemakkelijk kan op deze wijze enkel in Nederland al een oppervlakte worden gehaald van een half miljard m²         of meer. Sommige deskundigen spreken zelfs over 800 miljoen m²         geschikte daken alleen al. Extrapoleren wij dat naar Europa, met zijn 450 miljoen mensen, dan kan er zeker tussen de 10 en 15 miljard m²         aan zonnecellen worden gerealiseerd. Waarschijnlijk zelfs veel meer, omdat hierbij de daken van schuren, garages, vakantiewoningen, al of niet mobiel en soortgelijke niet zijn meegerekend. Bovendien is het goed mogelijk dat het totale bruikbare oppervlak te laag is ingeschat. Dát geeft in ieder geval een significante bijdrage aan de totale energiebehoefte in Europa. Bij een gemiddelde opbrengst van ongeveer 75Kw per m² per jaar, is dat een totale jaarlijkse energieopbrengst van tussen de 750 en 1.125 terrawatt. (1 terrawatt is 1000 gigawatt is 1 miljoen megawatt) En het kan worden gerealiseerd als door de politieke besluitvorming vanaf het begin de prijs van zonnecellen laag worden gehouden. Dit werkt tegen de markt in, maar is een essentieel onderdeel van het plan om voldoende duurzame energie op te wekken, om de fossiele brandstoffen te kunnen verlaten. Daarom heb ik het voorstel gedaan om een door de overheid gefinancierde fabriek van 10 miljoen m² zonnecellen per jaar op te richten, om deze lage prijs, bewezen winst dragend en rendabel, te kunnen verantwoorden. Particuliere bedrijven kunnen dan nog eens 99 even grote fabrieken in de EU oprichten, en nog zullen zij de afzet 10 jaar lang of langer onbeperkt kwijt raken. De enige voorwaarde is een lage prijs voor de kopers. Daarom ook kan de EU een afname garantie verstrekken van 10 jaar. In die tijd hebben de investeerders hun investeringen ruimschoots terug verdiend. 

In zonneboilers zie ik minder, omdat wanneer het meeste warmwater noodzakelijk is, in de winter, het minste wordt gewonnen, terwijl in de zomer al gauw meer wordt gewonnen dan opgemaakt kan worden. Dit nadeel hebben zonnecellen niet, omdat de opslag van de gewonnen overschot aan energie wordt opgeslagen in waterstof, die gebruikt kan worden op het moment dat dit nodig is. Toch beweren mensen die een zonneboiler hebben dat ook deze voldoende energie (besparing) oplevert. Maar zelf ben ik niet écht overtuigd. 

U stelt in uw e-mail dat het duur is om de huishoudens te voorzien van waterstofgas via een pijpleiding. U vergeet dat ik het aardgas, dat een fossiele brandstof is, wil vervangen door waterstofgas. Dit natuurlijk geleidelijk, zoals ook de overschakeling van stadsgas naar aardgas in de 60er jaren van de vorige eeuw ook geleidelijk heeft plaats gevonden. Wanneer waterstofgas de plaats inneemt van aardgas, zie ik de dure kosten om eerlijk te zijn niet. Het reeds liggende aardgas net wordt dan gewoon een waterstof net. Het door u voorgesteld model met centrale opslag van waterstof en het aanleveren in de vorm van elektriciteit heeft de volgende zwaar wegende nadelen: 

1      Duurzame energie zal ook gebruikt moeten worden voor ruimteverwarming. De meeste woningen zijn reeds voorzien van centrale verwarming. Deze zijn goedkoper om te verbouwen voor het gebruik van waterstof, dan dat de ruimteverwarming volledig met aangevoerde elektrische energie moet worden verwezenlijkt. Denkt u ook eens aan de dan noodzakelijk verzwaring van het plaatselijke elektriciteitsnet; 

2      Veel waterstof wordt in wezen lokaal gewonnen, door de grote hoeveelheid van zonnecellen op de daken. Alleen met veel energieverlies en kosten kan deze surplus aan energie naar centrale punten worden vervoerd, om daar in waterstof te worden omgezet. Vervolgens is er weer een groot energieverlies om de van waterstof gemaakte elektra te leveren. Goedkoper is het om dit op lokaal niveau te doen; 

3      Centraal opwekken van elektrische energie heeft als nadeel dat de energie over grote afstanden moet worden vervoerd. Dit geeft energieverlies en, door de hoogspanningsdraden, onnodig veel overlast van magnetische energie, waarvan betwijfeld wordt of die wel zo gezond is voor mens en dier. Bovendien is met name in Nederland een groot deel van de hoogspanningsdraden versleten en moeten binnenkort vervangen worden. Deze vervanging kan wegvallen door energie plaatselijk op te wekken en te distribueren; 

4      Door kleinschalige opwekking van energie is er veel minder kans op (grote) storingen en zal er zich minder snel een energietekort voordoen bij extreme weersomstandigheden. Immers bij een storing zal dan altijd een klein gebied betrokken zijn en gemakkelijker dan nu kunnen worden overgeschakeld op een andere energie leverancier (die misschien zelfs de buurman is). Wanneer wij mensen nog sterker afhankelijk worden van elektra, kan dat een groot voordeel zijn. 

Het doet mij een genoegen dat u de belemmeringen voor het plaatsen van windenergie minder wil maken. Wel verschil ik met u van mening over het plaatsen van windturbines bij of zelfs op woonhuizen. Ik denk dat hiermee échte overlast wordt gecreëerd. En dat terwijl het nergens voor nodig is. Ook met het plaatsen van windturbines moeten wij niet te zuinig zijn. Er zullen enkel al in Nederland en in de zee die bij Nederland hoort duizenden windmolens geplaatst moeten worden, om voldoende aanvoer van waterstofgas te garanderen. Dus tienduizenden of misschien wel honderdduizenden op Europese schaal. Als de politiek zo slim is te besluiten volledig over te schakelen op duurzame energie, om overleven en welvaart te garanderen, dan is subsidie op het plaatsen van windmolens onzin. De fossiele brandstoffen moeten zo duur gemaakt worden dat duurzame energie goedkoper is. Natuurlijk kan de overheid daarbij niet wachten op het bedrijfsleven, maar moet zij zelf het initiatief nemen. Namelijk door de windmolenparken op zee zelf te bestellen en vervolgens per windmolen te verkopen aan de liefhebbers. Dit heeft ook als voordeel dat het fabriceren van de windmolens in de EU kan plaatsvinden, omdat dat een voorwaarde kan zijn die de overheid de fabrikanten kan opleggen. Als deze investeerders wegblijven, dan is het rendement van deze molens voor de overheid, dus dat is ook geen ramp. Integendeel, de belastingen kunnen dan omlaag. 

Voor de windmolen op het land is het, volgens mij, voldoende om alle overbodige belemmeringen weg te nemen, dan zullen deze door het bedrijfsleven en/of vermogende particulieren zelf geplaatst worden. Wanneer dit in onvoldoende mate geschied, dan kan de overheid, bijvoorbeeld langs snelwegen, deze door Rijkswaterstaat (of elders in Europa een soortgelijke instantie) laten plaatsen. Of de gemeenten kunnen dan windmolens plaatsen in eigen beheer. Het is een goede inkomstenbron en een goed gebruik van afgelegen gemeentegronden, terwijl het de plaatselijke energiebehoeften helpt dekken. 

 

Mijn voornaamste kritiek op uw Deltaplan is dat zij blijft uitgaan van fossiele energie en enkel gericht is op Nederland. Wij zitten in de Europese Unie. Overschakelen op volledige duurzame energie kán inderdaad niet in Nederland alleen. Bovendien wilt u teveel dwangmiddelen toepassen, terwijl mijn plan uit gaat van veel meer vrije keuzes van de burger, die wel gestuurd worden door de overheid. Dit kan niet in Nederland, maar wél in de EU! Die is groot genoeg en kapitaalkrachtig genoeg om deze omschakeling van fossiele brandstof naar duurzame energie te maken. Bovendien krijgen wij daardoor een meer samenhangend Europa én komen wij uit de diepe recessie, waar wij nu in zitten.  

Want u heeft gelijk dat wij niet vanzelf een hoogconjunctuur krijgen bij het vervangen van fossiele brandstoffen door duurzame energie. Zeker niet op de halfslachtige manier waarop het nu gebeurt. Wél als er een bewuste politieke keuze gemaakt wordt om in een beperkte tijd volledig op duurzame energie over te schakelen. En juist dáár gaat mijn plan over. Want dan zijn in korte tijd miljoenen opslagtanks voor waterstof nodig, worden er miljarden m² zonnecellen geplaatst, worden er tienduizenden windmolens gemaakt en geplaatst. wordt het hele wagenpark, of nagenoeg het hele wagenpark in tien jaar vervangen, worden vele andere motoren in allerlei toepassingen vroegtijdig vervangen, zijn er vele veranderingen nodig in de huishoudens en ga zo maar door. Dit levert héél veel werkgelegenheid op en wel op elk niveau van scholing. Zowel een ongeschoolde arbeider als een zeer hoog geschoolde werknemer of ondernemer kan hierdoor aan het werk gaan en blijven. Want voor het uitdenken van alle praktische toepassingen zijn hooggeschoolde deskundigen nodig, maar voor de uitvoering vaak niet meer dan laaggeschoolde of zelfs ongeschoolde arbeiders. Wanneer er voldoende werkgelegenheid is en daardoor inkomen, dan zal ook het consumentenvertrouwen terug komen en profiteren ook de sectoren, die niet rechtstreeks profiteren van de omschakeling naar duurzame energie, hier van. Kortom, mijn plan geeft niet vanzelf een hoogconjunctuur, maar veroorzaakt deze wél.  

Mijn plan bied meer werkgelegenheid, ook op langere termijn, dan uw 100.000 banenplan. Want niet alleen tijdens het overschakelen van fossiele energie naar duurzame energie geeft veel werkgelegenheid, ook na die tijd heeft het onderhoud meer mensen nodig dan bij fossiele brandstoffen. Denkt u maar eens aan al die miljarden m²         zonnecellen, die één of twee keer per jaar moeten worden gereinigd. Maar ook het onderhoud van windturbines vraagt veel menskracht. Tevens zullen de installaties elke ongeveer twintig of dertig jaar moeten worden vervangen. De vervangingsindustrie geeft ook veel werkgelegenheid. Ook zullen de vervangen installaties op een milieuvriendelijke wijze moeten worden verwerkt, ook dat vraagt menskracht. Het is bovendien werk dat niet naar goedkope lonenlanden verplaatst kán worden. Kortom, ook zonder subsidies en overheidsdwang zullen de meeste mensen die kunnen werken ook wel aan het werk zijn. Alhoewel duurzame energie natuurlijk niet volledige werkgelegenheid gegarandeerd. Alléén in de ombouwfase, zeg maar de eerste tien jaar wél, omdat er dan zoveel nieuwe productie nodig is, dat het nog maar de vraag is of het gehaald kan worden. 

 

U gaat bovendien van de verkeerde uitgangspunten uit als u zich richt op de kenniseconomie. Want daarmee zult u nooit een volledige werkgelegenheid en dus een zo groot mogelijke zelfredzaamheid bereiken. Want het merendeel van de bevolking is niet hoog opgeleid en zal het ook nooit worden. Natuurlijk hebben wij voor het vast houden van de welvaart een gemiddeld hoog opleidingsniveau nodig. Maar dat is wat anders dan ons volledig richten op een kenniseconomie. Dat is een heilloze en doodlopende weg. Niet alleen omdat ook op dit gebied een grote concurrentie is te verwachten van buiten Europa, waar de lonen lager zijn. Maar ook omdat vele mensen kunnen leren, maar een groot aantal doet dat niet op theoretische wijze. Zij moeten leren door de praktijk, door het opdoen van praktische ervaring. Andere mensen leren uit boeken, maar een behoorlijk groot deel van de bevolking doet dit door de praktijk. 

Het is lofwaardig dat u iets wil doen aan het analfabetisme in ons land. Met u ben ik van mening dat de mogelijkheid van alfabetisering, voor diegenen die dit willen, aanwezig moet zijn en gesubsidieerd moet worden door de overheid. Het moet alleen niet opgedrongen worden. Want zie, uitzonderingen daargelaten, wordt elk kind in Nederland naar een school gestuurd. Daar wordt onderwezen in rekenen en lezen en schrijven. Maar opgedane kennis moet geoefend worden, wil het beklijven. Er zijn kinderen die elke week minimaal één boek lezen en soms meerdere. Deze kinderen zullen hun hele leven kunnen blijven lezen. Maar er zijn ook kinderen die het lezen zó weinig interesseert, dat zij geen letter meer lezen dan dat zij móeten op school. Zij oefenen dus niet en hebben een grote kans dat zij reeds enkele jaren nadat zij de school hebben verlaten praktisch analfabeet zijn. Maar waarom oefenen deze kinderen niet? Omdat het hen niet interesseert! Deze mensen leren het beste door iets te doen, boekenwijsheid is voor hen bij voorbaat niet interessant. Velen van hen komen nu terecht op het VMBO, die de laatste jaren veel te theoretisch is geworden. Een praktische opleiding is voor deze kinderen veel beter, wat ook verscheidene schoolhoofden al hebben geconstateerd. Maar vanwege het idee van kenniseconomie, worden zij een richting ingeduwd, die niet de hunne is. Met veel vroegtijdige schoolverlaters als gevolg.  

Laat deze mensen toch in hun waarde. Geef kinderen, die van jongst af tekenen geven dat theoretische scholing voor hen te hoog gegrepen is, toch een praktische opleiding. Laat mensen die zich redelijk gelukkig voelen in hun analfabetisme toch in hun waarde. Train ambtenaren om analfabetisme te onderkennen en laat hen op vriendelijke wijze de mensen hulp bieden als er een formulier moet worden ingevuld. Vooral vriendelijk en niet neerbuigend, omdat zo ook deze mensen in hun waarde worden gelaten. 

Denk overigs niet dat mensen, omdat zij niet kunnen lezen of schrijven dom zijn, of geen vak kunnen beheersen. Deze mensen hebben gewoon een andere manier van leren. Zij leren door ervaring, door met de handen te werken. Daardoor beklijft bij hen wat zij hebben geleerd. Zij zullen geen theoretische verhandeling kunnen schrijven, maar dat is ook niet nodig. Wat zij >in de vingers hebben= is vaak veel meer dan een theoretisch geschoolde collega. Als het >papiertje= zo belangrijk is, zou voor hen een ander soort van examen moeten komen om hun vaardigheid vast te legen. Een mondeling examen tezamen met een >meesterproef= zou hen een volwaardig bewijs van kunnen moeten opleveren. Dan kunnen ook deze mensen een redelijk inkomen krijgen, die zij nu vaak reeds verdienen, maar die hen wordt onthouden omdat zij de benodigde papieren niet hebben. Dán worden zij veel beter gewaardeerd én in hun eigen waarde gelaten, dan nu het geval is. 

Omdat het grootste gedeelte van elke bevolking ongeschoold of laag geschoold is en dit te maken heeft met de aan deze mensen van geboorte meegegeven talenten en capaciteiten, heeft het geen enkele zin om de economie van een land te richten naar een kenniseconomie. Het is bovendien gevaarlijk, omdat andere landen, waar de mensen met minder geld genoegen nemen, tegenwoordig ook de nodige hooggeschoolden hebben, die zich op de globale markt goedkoper aanbieden. Daarom ook kunnen industrieën het zich veroorloven om zich elders te vestigen, waar de lonen aanzienlijk lager zijn. Zij kunnen ook dáár de nodige goed opgeleide mensen werven. Daarom zal élke economie zich moeten richten op een gezonde mix van ongeschoold, laaggeschoold en hooggeschoold werk. Hierbij moet niet, zoals nu, het ene werk als minderwaardig worden gezien ten opzichte van het andere werk. Nu worden vele mensen wijs gemaakt dat iemand pas belangrijk is of kán zijn als hij een kantoorbaan heeft, of in ieder geval met het hoofd werkt. De vele handen, die ook nodig zijn om de productie te maken, de diensten te verlenen en alles te onderhouden, worden vaak vergeten en nogal eens als minderwaardige mensen aangemerkt. Maar zonder de mensen in de fabriek zou de directeur werkloos zijn. Zonder de mensen die ons van onze afval bevrijden, zouden wij omkomen in ons eigen vuil. En ga zo maar door. Het nastreven van een kenniseconomie is een elite standpunt, die niets met de werkelijkheid te maken heeft.  

Mijn plan geeft, althans tijdelijk, wel volledige werkgelegenheid op alle niveaus van de samenleving. Bovendien zal, als mijn verwachting dat de rest van de wereld zal aanhaken, uit komt, ook overal op de wereld de mensen een hoge, in ieder geval een veel hogere dan nu, werkgelegenheid hebben. Dat heeft de neiging dat ook de lonen in de wereld naar elkaar toe zullen groeien. Bovendien, zoals gezegd, door een combinatie van overheidsmaatregelen en het niet verplaatsbaar zijn van arbeid naar goedkopere landen, zal ook bij ons de werkgelegenheid toenemen en de werkeloosheid afnemen. Daarnaast is het afbreken van de sociale zekerheid en de mensen langer laten werken voor hetzelfde loon (zoals de VNO-NCW wil) moeilijker in een hoogconjunctuur dan nu bij een dramatisch stijgende werkeloosheid en het grotendeels ontbreken van het consumentenvertrouwen. 

Fiscale vergroening van het belastingstelsel is enkel iets meer dan een gewone belastingheffing met een mooie verpakking, als er reële alternatieven geboden worden. Zowel de huidige praktijk van deze belastingheffing als in uw plan ontbreken de reële alternatieven geheel of praktisch geheel. In mijn plan zijn er wel goedkopere alternatieven geboden en dient de belastingheffing op fossiele brandstof enkel om de mensen te stimuleren deze alternatieven te gebruiken. En dat is heel wat mensvriendelijker dan een belastingheffing, waar niet aan te ontkomen is én waar geen reëel alternatief voor is. 

Laat tenslotte er geen misverstand over bestaan: de mensheid móet overschakelen op duurzame energie of het wil of niet. Het opraken van de fossiele brandstof én het onleefbaar worden van de biosfeer maken het noodzakelijk. De keus is dus niet óf wij mensen overschakelen op duurzame energie, maar wanneer. Doen wij het nu, dat het nog net kan zonder een ontwrichte samenleving en een onomkeerbare vernietiging van onze planeet, nu dat er nog geen miljoenen planten en dieren zijn uitgestorven? Of wachten wij totdat er een gebrek is aan fossiele brandstoffen en er vele miljoenen planten en dieren zijn uitgestorven? Dát is de échte politieke keus waar u politici, namens het gehele volk, voor staan. 

Cor Huizer.










© Cor Huizer 2024
Ontwerp en hosting Maartens automatisering